Odcinki

Spotkanie Aleksandry Dendor z etnografem Wiktorynem Grąbczewskim, „hetmanem diabelskim z Łęczycy”, w Muzeum Prywatnym Diabła Polskiego „Przedpiekle” w Warszawie. Rozmowa o diabłach i diablicach. Opowieści, legendy i mity o sztuce diabelskiej. Prezentacja obrazków, figurek, rzeźb, rysunków i obrazów polskich diabłów...

Młodzież z zespołu wokalno-tanecznego z Białego Dunajca występuje w Poroninie przed domem, w którym mieszkał i pracował Włodzimierz Lenin w okresach od maja do listopada 1913 r. i od maja do sierpnia 1914 r. Na wstępie solistka zespołu, mówiąc w...

Dokument z cyklu „Zwyczaje i obrzędy”. Program cykliczny prezentujący polskie zwyczaje i obrzędy ludowe, często łączące tradycje pogańskie i chrześcijańskie. Mięsopust, ostatki, czyli trzy ostatnie dni zapustne przed Wielkim postem, poświęcone biesiadom, tańcom, wesołości i pijatyce. W audycji przedstawienie sposobów...

Występy artystyczne młodzieżowego zespołu ludowego przy kopalni „Rozbark” w Bytomiu. Dziewczęta w strojach regionalnych, chłopcy w mundurach górniczych. Śpiewają piosenki ludowe. W drugiej części występu widowisko słowno-muzyczne o tematyce przygotowań do wesela.

Materiał poświęcony zwyczajowi stawiania krzyży pokutnych przez sprawców morderstw na miejscu zbrodni. Program rozpoczyna się od opowieści o jednym z morderstw, zilustrowanej rycinami. Na miejscu znajdują się dwa krzyże pokutne. Tradycja stawiania kamiennych krzyży narodziła się ok. XIII wieku. Stawiane...

Dokument z cyklu „Zwyczaje i obrzędy”. Okres letniego przesilenia i budzenia się przyrody po zimie, związany ściśle z ludową obrzędowością jest czasem licznych zabiegów magicznych w małopolskich wsiach. Święcenie palm w ostatnią niedzielę przed Wielkanocą w Tokarni. Palenie sobótkowych ognisk...

Dokument z cyklu „Zwyczaje i obrzędy”. Okres od tłustego czwartku do wtorku przed środą popielcową to czas karnawału zwany w tradycji ludowej zapustami lub mięsopustem. W audycji wystąpił Zespół Pieśni i Tańca „Elegia” z Rudnika koło Krakowa, który zaprezentował obrzędy...

Dokument z cyklu „Zwyczaje i obrzędy”. Wielkanoc w obrzędowości ludowej jest świętem zmartwychwstania wiosny. Zwyczaje pogańskie łączą się z tradycją chrześcijańską. Barwne procesje z palmami, pucheroki, kraszenie jajek, gospodarskie obchodzenie zasianych pól, chodzenie ze śmiertką, ubieranie drzewka skorupkami z jajek,...

Dokument z cyklu „Zwyczaje i obrzędy”. Tradycyjne wesele góralskie, odbywające się w małopolskiej wsi Jurków koło Limanowej. Zwyczaje i obrzędy związane z przejściem pary młodej ze stanu wolnego w związek małżeński. Przygotowanie panny młodej, przybycie pana młodego z drużbami i...

Dokument z cyklu „Recenzje plastyczne”. Relacja z 2. Ogólnopolskich Targów Sztuki Ludowej, odbywających się na krakowskim rynku. Kamera telewizyjna rejestruje uczestników Targów, zarówno twórców jak i odbiorców rzemiosła ludowego. Oglądamy pracę rzeźbiarza w drewnie, sprzedaż pierników żywieckich, tłum kupujących przy...

Jan Bzdęga − etnograf (amator), popularyzator folkloru regionu Biskupizny wyjaśnia, na czym polega taniec przodek biskupiański, w których rejonach Wielkopolski się go tańczy. Towarzyszy mu orkiestra ludowa i zespół, który wykonuje omawiany taniec. Region obejmuje trzynaście miejscowości na terenie powiatu...

Zwyczaje ostatkowe we wsi Ceków koło Kalisza. Przebierańcy (baba, żyd, chochoł i inni) chodzą od domu do domu i składają gospodyniom życzenia, wróżą, śpiewają przyśpiewki związane z ostatkami. Od gospodarzy dostają drobne prezenty, np. jajka. Przebierańcom towarzyszy kapela ludowa.

Reportaż o Kole Gospodyń Wiejskich z Bukówca Górnego, dużej wsi w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Bohaterkami reportażu są kobiety, dla których oprócz rodziny i pracy w swoim gospodarstwie także działalność społeczna jest ważna i ma duże znaczenie w ich życiu. Kobiety mówią...

Program o jednej z najstarszych przejawów kultury duchowej grup etnicznych, czyli muzyce ludowej. Miała ona związek z codziennym i religijnym życiem ludzi. Muzykę ludową tworzyli amatorzy śpiewacy oraz instrumentaliści grający w zespołach na weselach i innych sytuacjach obrzędowych oraz na...

Felieton przygotowany z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet, corocznego święta obchodzonego 8 marca. Tego dnia uznawane są zasługi wszystkich kobiet bez względu na podziały. Jest to okazja, by zwrócić uwagę na niewykorzystany potencjał oraz możliwości, jakie otwierają się przed następnymi pokoleniami...

Reportaż o jednym z najwybitniejszych podhalańskich twórców piszących w gwarze, poecie, rzeźbiarzu, góralu z Poronina Franciszku Łojas Kośli (ur. 20.10.1946). Poeta opowiada o sobie swoim dzieciństwie i rodzinie. To w nim właśnie ojciec ludowej poezji Podhala Andrzej Skupień - Florek...

Film o folklorystycznych tradycjach górali z Koniakowa. Plenery gór i miejscowości. Kultywowanie dawnych zwyczajów, związanych z jesiennymi pracami w polu. Przedstawienie wystawione przez Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca. Przyśpiewki i tańce góralskie

Tydzień Kultury Beskidzkiej to festiwal folklorystyczny odbywający się rokrocznie od 1964 roku. Organizatorem jest Regionalny Ośrodek Kultury w Biesku Białej. Podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej zespoły prezentują oryginalne bogactwo ludowej muzyki, tańca, śpiewu, obrzędów i zwyczajów. VIII Tydzień Kultury Beskidzkiej jaki...

Reportaż z cyklicznego wydarzenia w Zakopanem, jakim jest Festiwal Folkloru Ziem Górskich. W 1981 roku przypadła XIV edycja tego festiwalu. W sierpniu każdego roku Zakopane zamienia się w kolorową stolicę tańca, śpiewu i zabawy. Do miasta zjeżdżają folklorystyczne zespoły z...

Trwa Góralski Karnawał w Bukowinie, tradycyjna impreza przyciągająca pod Tatry tysiące turystów. Imprezie towarzyszą miedzy innymi: śpiewy i tańce ludowych zespołów, występy kolędników, zawody kumoterek, skiring, kulig i wiele innych atrakcji. W audycji prezentacja fragmentu występu dziecięcego zespołu kolędników "Orawa"...

Audycja z cyklu „Zwyczaje i obrzędy”. Uroczyste wyjście pasterzy ze stadem owiec na wypas na górskich halach. Wspomnienie gazdy o dawnych czasach, gdy ze wszystkich gospodarstw schodziły się owce w jedną grupę i szły pod opiekę bacy i juhasów. Rytuały...

Kaszubska cytra Wincentego Rogali (1871 - 1958), działacza kaszubskiego, to niezwykle cenny instrument, który znajduje się w posiadaniu Kaszuba, Jana Nowaczyka. Artysta gra na cytrze, śpiewa utwory z muzyką Wincentego Rogali, recytuje kaszubskie wiersze i wspomina dzieje Kaszubów.

Filmowy zapis obrzędów bożonarodzeniowych i noworocznych, organizowanych w małopolskich wsiach: Kopytówce, Porębie i Mszanie Dolnej. Obszerne fragmenty jasełek, przedstawień kolędowych w wykonaniu dorosłych, dziecięcych i młodzieżowych grup ludowych. Ubieranie choinki, herody, wyścigi kumoterek i występy kapeli góralskich. Reportaż, który przenosi...

Rejestracja przebiegu cyklicznej imprezy w Bukowinie Tatrzańskiej - Karnawału Bukowińskiego. Gospodarze konkursu zapowiadają występ dziecięcego zespołu z Orawy w charakterze kolędników. Opiekun i założyciel Ludwik Młynarczyk opowiada o działalności jego zespołu. Zespół folklorystyczny z Jurgowa wykonuje taniec zbójnicki. O genezie...

Reportaż z koncertu z okazji jubileuszu 15 - lecia Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk. Zespół jest grupą artystyczną o ogromnych możliwościach wykonawczych, występującym nie tylko na wielkich światowych scenach, lecz także w miejscowościach na co dzień pozbawionych dostępu do wartościowych...

Reportaż z Teatru Zagłębia w Będzinie, gdzie odbył się IX Przegląd Zespołów Folklorystycznych Herody. Organizatorem tej corocznej imprezy kulturalnej jest dyrektor teatru, Jan Dorman. Wywiad dziennikarki Aleksandry Dendor z dyrektorem teatru na temat wystawienia Herodów o wykorzystaniu sztuki ludowej do...

Zwyczaje i obrzędy związane z Dniem św. Andrzeja, który przypada na 30 listopada, czyli w popularne Andrzejki. W tradycji ludowej to dzień związany szczególnie z wróżbami i przepowiedniami dotyczącymi przeważnie zamążpójścia lub ożenku. Zespół ludowy prezentuje nam przyśpiewki i pieśni...

Reportaż przedstawiający genezę, symboliczny wymiar oraz sposób kultywowania na polskiej wsi śmigusa-dyngusa, jednego z najbardziej znanych zwyczajów wielkanocnych. W Poniedziałek Wielkanocny, zwany też lanym poniedziałkiem, chłopcy oblewają wodą młode panny i mężatki. Autorzy reportażu rozważają metafizyczne zagadnienia związane z porami...

Reportaż z przygotowań do koncertu z okazji 15 - lecia powstania Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, jednego z największych polskich zespołów folklorystycznych. Został założony w 1953 roku przez Stanisława Hadynę i Elwirę Kamińską. Siedziba zespołu mieści się w pałacu w...

W reportażu historia narodu łużyckiego i miasta Budziszyn. Naczelna organizacja muzyczna Domowina licząca już 60 lat, od 3 lat organizuje tu festiwale kultury łużyckiej. Festiwal trwał 10 dni, a występy odbywały się w centrum miasta w plenerze i salach koncertowych....

Autorski cykl „Z teki Adolfa Dygacza”. Herody - ludowe przedstawienia bożonarodzeniowe odgrywane przez grupy kolędnicze, podobne do jasełek. Główny wątek dramatyczny ma cechy moralitetu ukazuje walkę dobra (anioł) ze złem (diabeł). W felietonie zaprezentowany jest fragment Herodów pokazanych przez etnografa,...

Reportaż zrealizowany w latach 70. XX wieku, w domu Jana Kawuloka w Istebnej (obecnie Izba Regionalna). Bohaterem jest znakomity muzyk ludowy i twórca instrumentów Jan Kawulok. Artystę pokazujemy przy warsztacie pracy, przy którym tworzy instrumenty, słuchamy jego opowieści i muzyki....

Suita lubliniecka, czyli naprzemiennie ułożone szybkie i wolne części taneczne, często rozszerzone o inne tańce, powstała z okazji 700-lecia miasta Lubliniec. Tańce te wykonuje Zespół Pieśni i Tańca „Halka”. Zespół powstał w 1948 roku, stara się, aby podtrzymać regionalne zwyczaje,...

Widowisko folklorystyczne ukazujące góralskie obyczaje związane ze świętami Bożego Narodzenia. Miejscowy obyczaj odtwarzają członkowie Zespołu Dziecięcego pod kierunkiem Józefa Brody z Istebnej - Koniakowa i członkowie Zespołu Regionalnego z Istebnej - Jaworzynki. Zaprezentowano zwyczaj odwiedzania gospodarzy przez kolędników, którzy wyśpiewują...

Audycja z cyklu "Z teki Adolfa Dygacza", w które prezentowane są zwyczaje i obyczaje góralskie. W tym odcinku tematem przewodnim jest taniec góralski. Zespół góralski tańczy przy ognisku zbójnickiego. Przygrywa im kapela góralska.

Audycja z cyklu „Z teki Adolfa Dygacza”, w której prezentowane są zwyczaje i obyczaje góralskie. W tym odcinku o zbójnictwie, jako radykalnym ruchu społecznym i formie walki chłopów polskich przeciwko uciskowi feudalnemu. Rozwój zbójnictwa nastąpił w Polsce w XVII -...

Audycja z cyklu „Z teki Adolfa Dygacza”, w której prezentowane są zwyczaje i obyczaje góralskie. Adolfa Dygacz o tańcu zbójnickim, jako tańcu w rytmie dwumiarowym, o zmiennym tempie, na który składa się marszowy wstęp, nuta ozdobna z podskokami i przysiadami,...

Audycja z cyklu „Z teki Adolfa Dygacza”, w której prezentowane są zwyczaje i obyczaje góralskie. W tym odcinku opis bogatych tradycji zbójnickiego folkloru, z którego czerpali twórcy, pisarze m.in. Seweryn Goszczyński, Jan Kasprowicz czy Kazimierz Przerwa - Tetmajer i Gustaw...

Dzień przesilenia letniego nazywany jest różnie w różnych zakątkach Europy. W samej tylko Polsce funkcjonuje kilka nazw tego święta. Na południu, w okolicach Śląska, ta najkrótsza noc w roku nazywana jest Sobótką lub Nocą Sobótkową. Kiedyś było to święto płodności...

Inscenizowane ludowe wesele we wsi Chybie na Śląsku Cieszyńskim. Obrzędy, piosenki i tańce związane z ludową tradycją tego regionu. Uroczystość rozpoczyna się przybyciem pana młodego i gości weselnych do domu panny młodej. Kobiety i mężczyźni w strojach ludowych oraz orkiestra...

W scenerii chaty góralskiej zarejestrowano występy trzech gawędziarzy ludowych, na konkursie III Ogólnopolskiego Przeglądu Gawędziarzy Regionalnych w Zabrzu. Dwie gawędy góralskie Tomaczkowskiego, następnie gawędy Maurera z Kujaw oraz J. Gąsiorka z Mazur. Wzory ludowe, przedmioty codziennego użytku, stemple III Ogólnopolskiego...

Historia Jerzego Fiedora, zwanego Kroćpokiem (Proćpokiem), opowiadana przez starego górala o tym samym nazwisku. Zbójnik wraz z 200 kamratami rabował bogatych w okolicach Kamesznicy koło Baraniej Góry. Jego postać do dzisiaj jest inspiracją dla twórców obrazów malowanych na szkle czy...

Audycja z cyklu: Misteria. Reportaż z obchodów Wielkiego Tygodnia z udziałem członków Arcybractwa Męki Pańskiej, zwanego także Arcybractwem Dobrej Śmierci, i wiernych w krakowskiej Bazylice Franciszkanów. Arcybractwo założone zostało w 1595 roku przez kanonika kapituły katedralnej w Krakowie księdza Marcina...

Marian Pogasz wygłasza tekst Stanisława Strugarka w gwarze poznańskiej o przyjeździe do wuja Ceśku rodzinki na działkę. Siostry i ich mężowie zerwali wszystkie owoce (także zielone), dzieci stratowały kwiaty i wystraszyły pszczoły w ulu.

Reportaż o tradycyjnych dożynkach biskupiańskich, urządzanych we wsi Domachowo na Biskupiźnie. Domachowo - to ośrodek folkloru biskupiańskiego, w którym pielęgnuje się dbałość o przetrwanie i czystość regionalnych tradycji, autentyczność gwary i przyśpiewek. I tak właśnie obchodzone są tu coroczne dożynki...

Dokument z cyklu „Śladami twórców ludowych”. Reportaż poświęcony Janowi Krzeptowskiemu, zwanemu Sabałą, gawędziarzowi i muzykowi Podhala. Urodził się 26 stycznia 1809 r. we wsi Kościelisko, w czasach najbujniejszego rozkwitu wierzeń i bajd ludowych, opartych na prasłowiańskich obrzędach. Sabała od najmłodszych...

Dokument z cyklu „Tatrzańska jesień”. Po II wojnie światowej w Zakopanem zorganizowano imprezę pod nazwą „Jesień Tatrzańska”. Jej głównym celem było przyciągnięcie turystów do Zakopanego u schyłku sezonu. We wrześniu 1965 roku zespoły podhalańskie występujące na scenie kina "Giewont" wzbudziły...

Dokument z cyklu „Misteria” prezentuje obrzędy i misteria różnych religii. W tym odcinku o muzułmanach. Modlitwa w meczecie w Bohonikach na Podlasiu który jest muzułmańską budowlą sakralną. To drewniana świątynia z drugiej połowy XIX wieku. Miejsce to jest jednym z...

Dokument z cyklu „Misteria”. W kolejnym odcinku obchody Jordanu, święta chrześcijańskiego obchodzonego w kościołach obrządku prawosławnego i grekokatolickiego. Jest to obrzęd święcenia wody na pamiątkę Chrztu Pańskiego, Jezusa Chrystusa, w Jordanie. Święto to nazywano również jako święto Epifanii (Objawienia Pańskiego)....

Audycja z cyklu „Misteria”. Przedstawia zwyczaj, związany ze Świętami Zmartwychwstania Pańskiego. W Poniedziałek Wielkanocny z kościoła parafialnego w Pietrowicach Wielkich wyrusza do kościółka św. Krzyża doroczna, barwna procesja konna. Wierni, prowadzeni przez jadącego konno kapłana, intonującego pieśni w gwarze laskiej...